Duiding 8

< het verhaal

Zie Völsunga Saga

8.  Bedrogen

Gundohar gaat met Sigurd en zijn gevolg naar De Hindenberg om de Walkure als bruid te winnen.* Daar aangekomen krijgt Gundohar zijn paard niet eens nabij het vuur. Ook als Sigurd hem zijn paard Grani leent lukt het Gundohar niet over de vuurwallen te komen.

Dan oppert Grimhild** dat Sigurd met zijn Schrikhelm*** de gedaante van Gundohar aanneemt de wal overgaat en de bruid voor Gundohar wint.

Aldus geschiedt. En als de gedaante van Gundohar alle tests van Brynhild doorstaan heeft, verdwijnen plots de vlammen.****

Te verbluft om goed te snappen wat er gebeurd is, gaat Brynhild met de Sigurd in Gundohar-gedaante mee naar het hof van de Gjukingen/Burgundar om te trouwen met de echte Gundohar.

Onderweg laat zij Aslaug als pleegdochter achter bij haar zus Bekkhild (Bank-strijdster) en man Heimar (Thuis-leger) in Dreunend Dal (Hlymdölum / Hlymdalir. google translate Nederlands-> Ijslands dreunende vallei = lemja dalurinn).

De echte Gundohar houdt zich al die tijd schuil. Op de burcht gaan de vermomde Sigurd en Brynhild uiteen. Brynhild wacht in haar vertrekken op het huwelijk.

Voor de huwelijksceremonie is ook de familie van Brynhild, waaronder haar vader Budli en haar broer Attila de Hun.

Op de ceremonie ziet Brynhild voor het eerst Sigurd weer.

Brynhild is woedend, maar beseft dat dit het bedrog is waar Odin haar mee gestraft heeft maar besluit deze straf waardig te ondergaan. Zij loopt naar hem toe en geeft Sigurd de ring Andvaranaut terug, met de woorden dat als hij zijn gelofte niet houdt, de ring voor haar geen waarde heeft.****

Op dat moment verbreekt de bezwering van Grimhild.

Sigurd beseft opeens de tragedie. Hij probeert het de woedende Brynhild uit te leggen.

Grimhild en Gundohar zien de vrouw, de ring en de rijkdom van Sigurd opeens aan hen voorbijgaan en hun opzet in duigen vallen.

Sigurd draait zich om naar Gundohar en Grimhild en zweert hen dit betaald te zetten.

Uit angst voor de bovennatuurlijke krachten van Sigurd, steekt Guttorm, de halfbroer van Gundohar en Högni, Sigurd in de rug.

Dodelijk gewond slaat Sigurd Guttorm nog in tweeën.

Het bruidsgezelschap spat uiteen.

Sigurd is dood.


* In Völsungasaga (In de Poëtische Edda is dit deel van het verhaal verloren gegaan) vraagt Gundohar eerst vader Budli en vervolgens de pleegvader en zwager van Brynhild, Heimar, om de hand van Brynhild.

** Ik heb voor de formulering “Grimhild oppert” gekozen omdat:
1) in de Edda’s de strofen met dit deel van het verhaal verloren zijn gegaan, en dus ook de ware toedracht;
2) in de Völsungasaga staat dat Grimhild Sigurd en Gundohar ‘geleerd’ had hoe zij van gedaante konden wisselen, m.a.w. Grimhild had al blijkbaar van tevoren deze situatie voorzien, en het dus niet ver naast het ware verhaal is, behalve dat het onwaarschijnlijk is dat Grimhild mee is naar Hindenberg – wat niet wil zeggen dat ze het niet telepatisch zou kunnen hebben ge-opperd aangezien ze een heks is…, maar misschien was ze wel mee…? maar ik kies ervoor expliciet te melden dat Grimhild de kwade opzet bedenkt…
3) heel duidelijk uit de bronnen blijkt dat Grimhild sowieso de architect en motivator van al deze ambities is en niet Gundohar of Sigurd – zij is de kwade genius/heks die al deze plannen bedacht heeft enten uitvoer laat brengen!

*** In de Nibelungensage is er sprake van een ‘Tarnkappe‘, een cape (hoody) waarmee je onzichtbaar kunt zijn. Met deze kappe heeft Alberich de schat van de draak bewaakt. Sigurd heeft de kappe buitgenomen. In de Nibelungensage duelleert Gundohar met Brynhild (de tests) terwijl Sigurd onzichtbaar door de tarnkappe de werkelijke prestaties levert. In de Edda, het lied van Fafnir (Fáfnismál), zegt de stervende Fafnir duidelijk dat hij met de schrikhelm op schat lag en daarmee belagers verjoeg. Deze helm is de Aegishjalmur (De helm van Aegir) die door de reus Aegir aan Hreidmar cadeau zou zijn gedaan en waarmee je van gedaante kunt veranderen. In de Edda’s wordt Sigurd nooit Drakendoder genoemd: maar wel Fáfnisbana: Fafnirdoder (slayer) – Mijn interpretatie is dat Fafnir niet werkelijk een draak was, maar de gedaante daarvan had aangenomen door middel van de helm. De Aegirshelm is een van de items die beschreven zijn in de bronnen als buitgenomen op de gedode Fafnir.

**** Voorzover ik weet is het hele deel vanaf dat Sigurd weggaat van Brynhild tot hier verloren gegaan in de Edda’s, dus is de Völsungasaga de enige bron. In de Völsungasaga geeft Brynhild de ring aan Sigurd in de gedaante van Gundohar. En dan geeft Sigurd de ring weer aan Gudrun. En Brynhild komt pas achter de hele door Grimhild ontworpen kwade opzet als Gudrun verteld dat ze ring van Sigurd heeft gekregen en dat Gundohar eigenlijk Sigurd in zijn gedaante was. Tot dan geloofde Brynhild alleen maar dat Sigurd haar bedrogen had door voor een andere vrouw te kiezen. Dat de Gundohar die haar beproevingen doorstond eigenlijk Sigurd was, wist ze niet. Sigurd was al eerder uit de betovering ontwaakt. Maar had zich min of meer bij de situatie neergelegd. Brynhild echter wordt zo boos dat ze Gundohar vraagt om Sigurd te vermoorden. Hetgeen gebeurt. En vervolgens is Brynhild ontroostbaar.

Temeer omdat niet precies duidelijk is hoe de Edda-versie is. En omdat ik het een beetje slap vind dat de grote epische onverslaanbare onevenaarbare held Sigurd, die eeuwige trouw heeft gezworen aan Brynhild, er bij het verbreken van de bezwering in berust dat hij nu met Gudrun getrouwd is – niet de reactie die je van een held verwacht – en omdat ik de symboliek van de vrouw die een ring, die ze gekregen heeft van de ene man, aan een andere man geeft, niet snap, en omdat ik het hele gedoe met die jaloezie tussen Brynhild en Gudrun zo omslachtig vind, en omdat ik niet snap dat Brynhild eerst Sigurd laat vermoorden en dan spijt heeft… allemaal te onlogisch wat mij betreft. Vandaar mijn interpretatie, waarbij ik dus wederom wat ingewikkeldheden oversla om sneller/beter tot de essentie van het verhaal te komen.